Τι είδους κόμμα επιθυμεί η «Επαναστατική Κομμουνιστική Λίγκα» (LCR) – (Από "Λυτ ντε Κλας" [Ταξική Πάλη] αρ. 109, Δεκεμβρίου 2007)

4 Οκτωβρίου 2007

Κείμενο που προτάθηκε από την πλειψηφία - Εγκρίθηκε από το 97% των παρόντων αντιπροσώπων στο συνέδριο

Η LCR φαίνεται να έχει πάρει μια σημαντική οργανωτική στροφή που δεν μπορούμε να προβλέψουμε την κατάληξή της.

Έστω κι αν θεωρούμε πως η απόπειρα αυτή, όπως εμφανίζεται, θα μπορούσε να είναι κάτι καλό για το πολιτικό τοπίο εάν πετύχαινε, ωστόσο, εμείς, από την πλευρά μας, διαφωνούμε ριζικά με αυτό που επιδιώκει να πετύχει.

Πράγματι, εμείς δεν προσβλέπουμε στη δημιουργία ενός κόμματος τέτοιου τύπου. Επιθυμούμε να δημιουργήσουμε ένα κόμμα ικανό να συμμετάσχει στην ανατροπή της καπιταλιστικής κοινωνίας και στην οικοδόμηση μιας άλλης οικονομικής κοινωνίας, που θα βασίζεται στο υψηλό επίπεδο παραγωγικότητας στο οποίο έχει φτάσει ο καπιταλισμός, αλλά με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο ιδιοποίησης και κατανομής των προϊόντων της οικονομίας αυτής.

Είμαστε πεπεισμένοι ότι δεν μπορούμε να αναμορφώσουμε αυτή την κοινωνία δίχως να πάρουμε από τα χέρια των ιδιωτών ιδιοκτητών τα μεγάλα μέσα παραγωγής, τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρίες, την εξόρυξη των πρώτων υλών, για να τα καταστήσουμε ιδιοκτησία του κοινωνικού συνόλου. Μόνο με αυτή την αλλαγή είναι εφικτή η διαμόρφωση μιας οικονομίας διαφορετικής από την καπιταλιστική, δηλαδή εκείνης που λειτουργεί βασικά με τους «νόμους» της αγοράς, έστω κι αν αυτοί απαλύνονται από τις παρεμβάσεις των κρατών ή από τις αντιδράσεις των λαϊκών τάξεων.

Τούτο σημαίνει ότι, πέρα από την κολεκτιβοποίηση και την κρατικοποίηση, χρειάζεται κι ένας σχεδιασμός της οικονομίας, με έναν μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό συγκέντρωσης ανάλογα με τα επίπεδα και τις περιπτώσεις, σε μια κλίμακα που μπορεί να καλύπτει από μια περιοχή έως μια ήπειρο, ακόμα κι ολόκληρο τον πλανήτη. Στις μέρες μας πληθαίνουν τα παραδείγματα σε διάφορους τομείς της παραγωγής και της οικονομίας, καθώς και των ανθρώπινων σχέσεων όπου επιβάλλεται ένας εξορθολογισμός σε παγκόσμια κλίμακα, ο οποίος και θα μπορούσε κάλλιστα να είχε ήδη πραγματοποιηθεί, αν οι τομείς αυτοί δεν αποτελούσαν πεδία σύγκρουσης συμφερόντων μεγάλων οικονομικών ομίλων προκαλώντας, έτσι, μια τεράστια ζημιά στα προϊόντα της ανθρώπινης εργασίας.

Ένα παράδειγμα, ανάμεσα σε πολλά άλλα, είναι ο τομέας των τηλεπικοινωνιών και της ανταλλαγής πληροφοριών μέσω δορυφόρου. Ο τομέας αυτός επιβάλλεται να ρυθμίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο, πλην όμως, κάθε τραστ τηλεπικοινωνιών στέλνει στον ουρανό τους δικούς του δορυφόρους, οι οποίοι, αργά ή γρήγορα, θα δημιουργήσουν πρόβλημα, αν δεν το έχουν κιόλας δημιουργήσει. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε την εναέρια διηπειρωτική κυκλοφορία, τη μετεωρολογία, με την πρόβλεψη όχι μόνον του καιρού αλλά και των σεισμών, ή ακόμα την ορθολογική διαχείριση ορισμένων φυσικών πόρων, όπως τα δάση, τα ύδατα, η αλιεία, το πετρέλαιο, ο άνθρακας αλλά και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Εννοείται πως η συγκέντρωση αυτή δεν πρέπει να φτάσει στα άκρα, αλλά πρέπει τουλάχιστον να καταστεί εφικτή.

Αυτή είναι η μοναδική επανάσταση που θα μπορέσει να οδηγήσει σε μια καλύτερη κοινωνία. Σε μια κοινωνία σοσιαλιστική ή κομμουνιστική, όπου δεν θα υπάρχει πια η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, δεν θα καταδυναστεύει τον άνθρωπο το χρήμα, και όπου η ανάπτυξη της παραγωγικότητας θα συμβάλλει στην απελευθέρωση της ανθρωπότητας από ένα μεγάλο μέρος της παραγωγικής εργασίας και όχι απλώς στην αύξηση των κερδών των τραστ και των καρτέλ που χρησιμοποιούν αυτά τα τεράστια ποσά του χρήματος για να κερδοσκοπήσουν, προκαλώντας, έτσι, κάθε τόσο καταστροφικές για τις λαϊκές τάξεις οικονομικές κρίσεις.

Ακόμα κι αν οι στόχοι του κόμματος που θέλει να συγκροτήσει η LCR, χρησιμοποιώντας τις λέξεις «αντικαπιταλιστικός», «αντιφιλελευθερισμός» κι όλες τις αντίστοιχες αποτελούν, κατά τη γνώμη της και τη γνώμη μερικών άλλων, έναν τρόπο να ειπωθούν όλα τα προηγούμενα με ένα λεξιλόγιο καινούργιο και σύγχρονο, το γεγονός και μόνον ότι δεν τολμά, ούτε καν απευθυνόμενη στα στελέχη και τα μέλη της, να πει τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη και να ονοματίσει την κομμουνιστική επανάσταση, αποτελεί από μόνο του έναν τρόπο αποφυγής του τελευταίου αυτού στόχου ή έναν τρόπο να κάνει τα μέλη της, ακόμα και τα στελέχη της, να τον παραμερίζουν. Ή ακόμα χειρότερα, έναν τρόπο να μην τα προσανατολίζει συνειδητά προς έναν τέτοιο στόχο. Διότι, τη στιγμή που ξεσπάει μια κοινωνική κρίση, συνήθως δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να επιλέξει κανείς τους δρόμους που πρέπει να ακολουθήσει, κι αυτοί οι δρόμοι δεν είναι πάντα προφανείς.

Εάν τα μέλη του καινούργιου κόμματος που θέλει να συγκροτήσει η LCR δεν είναι υποχρεωμένα να δηλωθούν ή να θεωρούν τους εαυτούς τους μαρξιστές, αυτό σημαίνει πως στρέφουν την πλάτη στις θεμελιακές ιδέες που προαναφέραμε. Μαρξισμός σημαίνει να αντικατασταθεί ο καπιταλισμός από τον κολεκτιβισμό και η αγορά από ένα σχεδιασμό της παραγωγής και της κατανομής και, επομένως, έστω και για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, συνεπάγεται την αφαίρεση της ιδιοκτησίας από τα χέρια των καπιταλιστών. Το να παραγνωρίζουμε ή να ξεχνάμε τι είναι ο μαρξισμός σημαίνει πως στρέφουμε την πλάτη στην ιδέα ότι, για να αντικατασταθεί ο κρατικός μηχανισμός της αστικής τάξης, χρειάζεται ένα άλλου είδους κράτος και ότι η μαρξιστική θεωρία στηρίζεται στον καθοριστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το προλεταριάτο και μόνον, όχι αποκλειστικά στην οικοδόμηση του κράτους αυτού, αλλά και στον καθημερινό έλεγχό του χάρη στη γεωγραφική του θέση, εφόσον η λαϊκή τάξη είναι η πιο πυκνά συγκεντρωμένη στα νευραλγικά κέντρα.

Κατά τα ηγετικά στελέχη της LCR, φαίνεται πως κανένας πια δεν γνωρίζει το νόημα της λέξης επανάσταση, και γι' αυτό, ο όρος αυτός συζητείται μόνο στο εσωτερικό της οργάνωσης. Βεβαίως, ένα επαναστατικό κόμμα δεν χρειάζεται, για να είναι τέτοιο, να περιέχει τη λέξη «επαναστατικό» στην ονομασία του. Κανένα σημαντικό κόμμα της Πρώτης, της Δεύτερης ή της Τρίτης Διεθνούς δεν συμπεριλάμβανε αυτή τη λέξη στην ονομασία του. Στους στόχους τους, όμως, στο καταστατικό τους, για τα ενεργά μέλη τους, η έννοια της κοινωνικής επανάστασης ήταν πάντα απαραίτητη.

Κανείς δεν γνωρίζει πια τι σημαίνει λενινισμός, δηλαδή αυτό που υπήρξε η συνεισφορά του Λένιν, η σύλληψη ενός επαναστατικού κόμματος ικανού να βοηθήσει το προλεταριάτο να πάρει την εξουσία και να συνθέσει μια καινούργια μορφή κράτους που να μπορεί να αντικαταστήσει το αστικό κράτος όπως είναι εδραιωμένο σε όλες τις χώρες εδώ και δυο αιώνες. Αλλά ένας ακριβώς από τους ρόλους του κόμματος είναι να διδάσκει στα μέλη του αυτό που έχει ξεχαστεί και όχι διαγράφει οριστικά ό,τι έχει ξεχαστεί. Και το να διδάσκει δεν σημαίνει μόνον να οργανώνει σχετικά μαθήματα, αλλά κυρίως να στρατολογεί μέλη που τις γνωρίζουν καλά αυτές τις ιδέες και τις αποδέχονται εκ των προτέρων.

Το ίδιο συμβαίνει και με τον τροτσκισμό. Κατά τα ηγετικά στελέχη της LCR, κανείς δεν γνωρίζει πια τι σημαίνει να είσαι τροτσκιστής! Έστω! Το να το αγνοεί, όμως, αυτό κανείς σημαίνει ότι αγνοεί την ανάλυση που έκανε ο Τρότσκι για τον σταλινικό εκφυλισμό και τον αγώνα του Τρότσκι εναντίον του. Το να αγνοείται η ανάλυση του εκφυλισμού αυτού από τον Τρότσκι μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τα περισσότερα μέλη του καινούργιου αυτού κόμματος να πιστεύουν πως ο σταλινισμός αποτελούσε συστατικό στοιχείο του κομμουνισμού καθώς και η «δικτατορία του προλεταριάτου» του Μαρξ συστατικό στοιχείο της ρώσικης επανάστασης και του λενινισμού, με τη δικαιολογία ότι τα γεγονότα αυτά είχαν μια ιστορική ακολουθία.

Το να αγνοεί κανείς και να μην ασπάζεται όλους τους πολιτικούς αγώνες του Τρότσκι από το 1924 μέχρι το θάνατό του, σημαίνει πως αγνοεί όλη την κριτική που άσκησε στην πολιτική της 3ης Διεθνούς κατά την περίοδο αυτή και την ευθύνη της 3ης Διεθνούς για την άνοδο του ναζισμού στην εξουσία, την αιματηρότερη πολιτική τραγωδία του αιώνα και, ταυτόχρονα, πως αγνοεί την ανάλυση του Τρότσκι για την κοινωνική φύση του φασισμού. Άγνοια, που μπορεί να οδηγήσει στην εξομοίωση οποιουδήποτε αντιδραστικού φαινομένου με το φασισμό, αφήνοντάς μας, έτσι, ανίσχυρους και χωρίς πολιτικό μπούσουλα σε περίπτωση που αυτό το κοινωνικό φαινόμενο ξεπηδήσει πραγματικά και πάλι, για να καθορίσουμε, για παράδειγμα, με ποιους είναι δυνατόν, και μάλιστα απαραίτητο, να συμμαχήσουμε και με ποιους αποκλείεται οποιαδήποτε συμμαχία.

Σημαίνει, επίσης, πως αγνοεί κανείς ή δεν αντιλαμβάνεται το ρόλο που έπαιξε ο σταλινισμός στην αποτυχία της ισπανικής επανάστασης ή στην προδοσία του απεργιακού κύματος του 1936 στη Γαλλία. Σημαίνει πως αγνοεί και δεν αντιλαμβάνεται τους λόγους της εθνικιστικής πολιτικής που οδήγησαν, στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης, το γαλλικό, το ιταλικό, το γιουγκοσλάβικο και το ελληνικό, να συνταχθούν με τον Ντε Γκωλ, την Αγγλία και τις ΗΠΑ γιατί, έστω κι αν ο Τρότσκι είχε ήδη δολοφονηθεί, χάρη στο δίδαγμά του και μόνον μπόρεσαν ορισμένοι αγωνιστές να μην κυλήσουν στο σωβινισμό και την ιερή ένωση.

Πρέπει να προσθέσουμε ότι το να στρέφει κανείς την πλάτη στα διδάγματα του Τρότσκι σημαίνει πως αγνοεί και την κριτική που άσκησε ο Τρότσκι στη στάση του Στάλιν απέναντι στην κινέζικη επανάσταση του 1927, όπου ο Στάλιν ανάγκασε το κινέζικο κομμουνιστικό κόμμα να παραμείνει στην Κουομινγκτάνγκ, παραδίνοντας έτσι τους κινέζους κομμουνιστές στον Τσανγκ Κάι Τσεκ, ο οποίος και τους έσφαξε. Στην περίπτωση αυτή, ο Τρότσκι άσκησε μια αναλυτική και βίαιη κριτική ενάντια στην πολιτική των «μετώπων», η οποία ήταν όχι μόνον ότι πολεμάμε, αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, δίπλα σε άλλα πολιτικά κόμματα, κοινούς εχθρούς, αλλά και πως απαρνιούμαστε κάθε πολιτική ανεξαρτησία για να συγχωνευτούμε πολιτικά με ένα τέτοιο σύνολο, μερικές φορές, μάλιστα, με ταξικούς μας εχθρούς, αποπροσανατολίζοντας έτσι την εργατική τάξη καθώς τη στερούμε από κάθε δική της οργάνωση, πράγμα που επιβεβαιώθηκε με τραγικό τρόπο στην περίπτωση αυτή αλλά και σε πολλές άλλες μεταγενέστερες περιπτώσεις.

Το να αγνοεί κανείς τις παρεμβάσεις του Τρότσκι μετά τη σφαγή των κομμουνιστών, όταν ο Μάο ξεκίνησε τη «Μεγάλη Πορεία» του επικεφαλής ενός στρατού χωρικών, σημαίνει πως θα αγνοεί, σ' όλη του τη ζωή, το ότι μια σοσιαλιστική επανάσταση δεν μπορεί να ξεπηδήσει από τους χωρικούς, έστω κι επαναστάτες, εάν απουσιάζει η καθοριστική και συνειδητή παρέμβαση του προλεταριάτου. Αυτό που έχουμε δει να συμβαίνει, πάνω από πενήντα χρόνια τώρα, τόσο στην Ασία όσο και στη Λατινική Αμερική, και ειδικότερα στην Κούβα, ή ακόμα και στην Αφρική, αποτελεί την απόδειξη. Εξάλλου, οι αυταπάτες στο θέμα αυτό ξαναγεννιούνται συνεχώς από τις στάχτες τους. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο επιμένουμε να δηλωνόμαστε τροτσκιστές τόσο όσο και μαρξιστές λενινιστές και επιμένουμε και τα ενεργά μέλη μας να αναγνωρίζονται ως τέτοιοι.

Μπορεί, βέβαια, κάποιος να δηλώνεται ή να θεωρεί τον εαυτό του τροτσκιστή, και να μην είναι! Αυτή, εξάλλου, είναι η περίπτωση των ομάδων της 4ης Διεθνούς, εδώ και κάτι παραπάνω από εξήντα χρόνια, μια περίοδος που φαίνεται, ωστόσο, ότι τελειώνει με την απροκάλυπτη εγκατάλειψη των αντιλήψεων αυτών. Εμείς, όμως, επιθυμούμε να διατηρήσουμε ζωντανές τις ιδέες αυτές και το κόμμα που θέλουμε να δημιουργήσουμε έχει, μεταξύ άλλων, ως σκοπό του να τις διατηρήσει και να τις κάνει να ζωντανέψουν ξανά, και όχι να τις σκεπάσει με το πέπλο της λησμονιάς.

Ακόμα κι αν δεν είναι πάντοτε ανάγκη το κόμμα που οφείλουμε να συγκροτήσουμε να φέρει στην ονομασία του τον τίτλο κομμουνιστικό ή επαναστατικό ή και τροτσκιστικό - πράγμα που, εξάλλου, αποτελεί την περίπτωσή μας αυτή τη στιγμή - , είναι, αντιθέτως, απολύτως απαραίτητο όλοι αυτοί που μπαίνουν σ' ένα τέτοιο κόμμα να γνωρίζουν τι είναι ένας μαρξιστής επαναστάτης και να είναι τέτοιοι, να γνωρίζουν τι είναι ένας τροτσκιστής και να είναι τέτοιοι. Στην αντίθετη περίπτωση, δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε μια οργάνωση που να μπορεί να παρέμβει σε μια κοινωνική επανάσταση που θα άλλαζε τον κόσμο.

Για όλους αυτούς τους λόγους, δεν μπορούμε να εντάξουμε στους στόχους μας ούτε στις πεποιθήσεις μας μια ενδεχόμενη συμμετοχή στο κόμμα που θέλει να δημιουργήσει η LCR.

Αν λέμε πως ευχόμαστε να πετύχει το εγχείρημά της, το λέμε για τελείως διαφορετικούς λόγους. Το λέμε μόνο και μόνο γιατί δεν μπορούν να είναι όλοι επαναστάτες και τροτσκιστές και γιατί πολλοί άνθρωποι, νέοι ιδίως, μπορεί να επιθυμούν να αγωνιστούν ενάντια στα κακά που γεννάει η σημερινή κοινωνία. Ορισμένοι στρατεύονται σε μη κυβερνητικές οργανώσεις για να προσφέρουν τη βοήθειά τους σε υπανάπτυκτες χώρες, άλλοι το πράττουν πιο κοντά στα σπίτια τους βοηθώντας τους άστεγους και τους μετανάστες που δεν έχουν άδεια παραμονής, κι άλλοι, αγανακτισμένοι απλώς από τα μέτρα της κυβέρνησης, επιθυμούν να αντιταχθούν σ' αυτά όπως μπορούν. Και καλό θα ήταν, αφού δεν είναι επαναστάτες, να μπορέσουν να βρουν μια σημαντική, πλατιά, οργάνωση ικανή για δράση που να ανταποκρίνεται στις ιδέες τους.

Παρά λίγο να συμβεί αυτό με την Αττάκ, η οποία, όμως, κατέρρευσε, τουλάχιστον για ένα διάστημα. Ίσως τώρα το πετύχουμε με το κόμμα που θέλει να δημιουργήσει η LCR. Θα ήταν χρήσιμο στο σημερινό πολιτικό τοπίο, όπου ούτε το Σοσιαλιστικό Κόμμα ούτε και το Κομμουνιστικό προσφέρουν αρκετό χώρο στη νεολαία και σε αρκετούς άλλους λιγότερο νέους, αλλά ευαισθητοποιημένους στις αρνητικές πλευρές της κοινωνίας.

Θα είναι ίσως ένα κόμμα που μπορεί να μοιάζει με το παλιό PSU (Ενοποιημένο Σοσιαλιστικό Κόμμα), το οποίο γνώρισε στιγμές δόξας την εποχή του πολέμου της Αλγερίας. Αλλάζοντας, βέβαια, αυτό που θα πρέπει να αλλάξει, γιατί ο αγώνας κατά του Σαρκοζί, που διακηρύσσει η LCR, δεν αποτελεί από μόνος του πρόγραμμα, παρόλο που η LCR μοιάζει να αρκείται σ' αυτό. Αν, όμως, τα καταφέρει να συγκροτήσει αυτό το κόμμα, το καινούργιο κόμμα θα αποκτήσει ένα πρόγραμμα στα μέτρα του.

Γι' αυτούς τους λόγους, λοιπόν, παρόλο που ευχόμαστε την επιτυχία του, δεν είναι αυτό που επιθυμούμε να δημιουργήσουμε εμείς, και γι' αυτούς τους λόγους, παρόλο που παρακολουθούμε το εγχείρημα αυτό με βλέμμα προσεκτικό και ευνοϊκό, αρνούμαστε να συμμετάσχουμε στη δημιουργία του, προπάντων, όπως φαίνεται να θέλει να το πράξει η LCR, μέσα από τις δημοτικές εκλογές.